Grupy pracownicze szczególnie narażone na stres
Category : Stres
Właściwie przedstawiciel każdego zawodu może i zwykle jest narażony na stres. Zjawisko to wiąże się z odpowiedzialnością, nowymi wyzwaniami, próbami sprostania obowiązkom oraz z codziennego kontaktu z ludźmi.
Jak podaje Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, psychospołeczne problemy zdrowotne występują najczęściej w sektorach „edukacji”, „służby zdrowia i pomocy społecznej”, „służb mundurowych” oraz „transportu i komunikacji”. Wyniki niektórych badań wskazują, że grupą zawodową najbardziej dotkniętą stresem w pracy jest grupa „pracodawców, urzędników wyższego szczebla i kierowników” oraz grupa „specjalistów”. Na podstawie innej klasyfikacji zawodów stwierdzono, że psychospołeczne problemy zdrowotne w największym stopniu dotyczą wysoko wykwalifikowanych pracowników fizycznych, np. wykwalifikowanych robotników rolnych .
Amerykański portal CareerCast przeanalizował 200 różnych zawodów . Oceniano 21 elementów decydujących o stresie, takich jak presję czasu, konieczną precyzję, zagrożenie życia, konieczność spotykania się z ludźmi oraz liczbę przepracowanych godzin. Okazało się, że najbardziej stresującą profesję mają strażacy. Na dalszych miejscach znaleźli się menedżerowie wysokiego szczebla, taksówkarze, chirurdzy i policjanci, piloci samolotów pasażerskich, oficerowie drogówki, specjaliści PR i pracownicy agencji reklamowej.
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez OBOP, najbardziej zestresowanymi pracownikami w Polsce są lekarze . Zaraz za nimi uplasowali się nauczyciele oraz policjanci. Według ankietowanych do stresujących zawodów należą też pilot samolotu, kierowca zawodowy (taksówkarz, prowadzący ciężarówki), strażak, górnik i saper.
Za najbardziej zestresowanych pracowników uznano również prawników, maklerów giełdowych, dziennikarzy, a także szefa zespołu pracowników – nie wskazywano jednak branży.
Nie ma wyczerpujących badań pozwalających jednoznacznie stwierdzić, który zawód jest najbardziej stresujący. Trudno jest podać najbardziej zestresowaną grupę pracowników. To, jak pracownicy reagują na stres, zależy od ich indywidualnych predyspozycji, tego, gdzie przebiega granica, do której radzą sobie ze stresem, a po przekroczeniu której, stają się bezradni i zapadają na choroby. Biorąc pod uwagę cytowane wyżej badania, można stwierdzić, iż będą to zawody wymagające ciągłego podejmowania decyzji, a więc np. menadżerowie wysokiego szczebla, maklerzy giełdowi, lekarze. Druga grupa to pracownicy zmuszeni do ciągłych kontaktów z innymi ludźmi, np. nauczyciele, pielęgniarki, pracownicy socjalni, psychologowie czy pedagodzy, dla których stresująca może być świadomość konieczności pomagania innym. Trzecia grupa to służby mundurowe: policja, wojsko, straż pożarna, zawody które w codziennej pracy narażone są na doświadczenia traumatyczne. Czwartą grupę stanowią górnicy oraz osoby związane z sektorem budowlanym, gdzie ryzyko wypadku jest bardzo duże, a także osoby, od których zależy bezpieczeństwo publiczne (piloci, kontrolerzy ruchu lotniczego, kierowcy zawodowi, maszyniści kolejowi itp.)
Należy zauważyć, iż bez względu na branżę, w każdej organizacji istnieją grupy szczególnie narażone na stres, a są to :
- pracownicy młodzi lub/i pracujący krótko, nieposiadający doświadczenia zawodowego (gdzie stresorami są nie tylko nowe wyzwania, ale również nowe środowisko pracy),
- pracownicy starsi nie zawsze radzący sobie z technicznymi nowinkami, nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi. Badania pokazują, że problem tkwi często w samych seniorach. Doświadczenie wielu pracodawców wskazuje bowiem, iż przyuczeni do nowych rozwiązań starsi pracownicy radzą sobie nie gorzej od młodszych kolegów,
- pracownicy przejawiający cechy osobowościowe szczególnej wrażliwości,
- pracownicy mający niedostateczne kwalifikacje, umiejętności w stosunku do stawianych im wymagań,
- pracownicy mający kłopoty w życiu prywatnym osoby szczególnie ambitne, narażone na zespół wypalenia zawodowego,
- pracownicy obarczeni dużą odpowiedzialnością (np. za życie innych).
Bibliografia:
- Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy. Przegląd 1 – Nowe rodzaje ryzyka zawodowego w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy.
- Strona internetowa amerykańskiego portalu CareerCast, http://www.careercast.com/
- C. Werner, Przestań się denerwować! Stres w miejscu pracy, , Strona internetowa: wydawnictwa: „Praca i Zdrowie” http://www.pracaizdrowie.com.pl